Paarsbekje is een zeldzame bloeiende plant die wordt gekenmerkt door zijn opvallende vogelachtige uiterlijk. De bloem bestaat uit twee grote, paarse bloemblaadjes die lijken op de snavel van een vogel. Uit de bloem ontspringt één lange meeldraad, met aan het uiteinde een kleine gele stamper. De bloemblaadjes zijn bedekt met fijne, donzige haartjes die ze een zachte, fluweelachtige textuur geven. De stengel van de plant is slank en grijspaars van kleur.
De plant bloeit tijdens de zomermaanden en produceert een geurige, nectarrijke geur die bestuivers zoals bijen, vlinders aantrekt. De bloemen zijn zelfvruchtbaar: de gele stamper draagt de voortplantingsorganen van zowel de mannelijke als de vrouwelijke plant. Na de bestuiving produceren de bloemen slechts een klein aantal zaden.
Paarsbekje is een winterharde plant met een groot aanpassingsvermogen die goed gedijt op arme grond. Hij heeft een diepe penwortel waardoor hij diep in de grond water kan opnemen en hij droogte kan verdragen. De plant overleeft goed in gebieden met beperkte regenval. Ondanks zijn vermogen om te groeien in moeilijke omgevingen, is de plant zeldzaam, met slechts enkele waarnemingen per jaar.
Naast zijn unieke uiterlijk en biologie is Paarsbekje door de geschiedenis heen verbonden geweest met verschillende legendes en folklore. Sommige culturen geloven dat de plant mystieke krachten bezit, met de mogelijkheid geluk te brengen of boze geesten af te weren. Ondanks zijn culturele betekenis blijft het Paarsbekje een relatief onbekende soort in de botanische wereld. Er zijn maar weinig studies gedaan naar de eigenschappen van de plant en tot zover zijn er geen medicinale voordelen gekend. Toch wordt het Paarsbekje voor een hoge prijs verkocht bij verzamelaars. De plant is daardoor begeerd bij stropers.